Toen we aan Kieskijker begonnen hadden we geen idee van wat ons te wachten zou staan. In de aanloop naar de verkiezingen gingen we sociale media monitoren op georganiseerde manipulatie en desinformatie campagnes. Maar zouden we die ook aantreffen? Ergens hoopten we dat we helemaal niks zouden vinden — want dat zou natuurlijk voor onze democratie de beste uitkomst zijn.
Helaas ontdekten we meer dan genoeg. Weliswaar geen Russisch trollenleger — hoewel, je weet maar nooit wie ergens achter zit — maar uiteindelijk stonden we versteld van wat we allemaal tegenkwamen:
* een nepaccount met nep politieke peilingen — die helaas door sommige politieke partijen werden gedeeld
* fake politica’s op Twitter die werken aan polarisering en desinformatie verspreiden
* een ‘valse vlag’ politieke chatgroep op Telegram die openlijk extreem-rechts werd
* (f)ophef over de avondklok
* een hashtag campagne die leidde naar een vreemde vrouwengroep met banden met onder andere complotdenkers
* een Turkse Twitter-aanval op Geert Wilders
* de veelbesproken haat hashtag K*tkaag en hoe deze onbedoeld trending bleef door mensen die de hashtag veroordeelden
* politieke advertenties op Twitter terwijl dat niet zou moeten kunnen
* een grote complot Facebookgroep die mensen opriep om niet te stemmen
* vreemde Chinese en Russische likes van een D66 tweet
* Baudet die probeerde Trumps playbook te kopiëren maar daarmee op sociale media vooral in eigen filterbubbel enig succes had
* en tot slot gaven de data sterke aanwijzingen voor kunstmatige manipulatie van het online debat in het voordeel van FvD en PVV
Daarnaast publiceerden we een spoedcursus met praktische tips over hoe om te gaan met desinformatie, nepnieuws en propaganda, een posterserie over hoe je samenzweringstheorieën kunt herkennen en wat je eraan kunt doen, en een onderzoek naar hoe kandidaat-kamerleden Twitter inzetten in campagnetijd.
Namens stichting Defend Democracy en onze partner Trollrensics willen wij van harte bedanken:
* Stichting Democratie en Media en SIDN Fonds voor hun financiële steun aan project Kieskijker
* Ons team voor hun enorme inzet, ook ‘s avonds en in het weekend
* Iedereen die met ons meekeek en vreemde zaken op sociale media bij ons meldde
* Alle lezers en delers van onze blogs en sociale media berichten voor hun bijdrage aan het vergroten van mediawijsheid in Nederland
Team Kieskijker
PS: We zoeken naar manieren om ook na de verkiezingen een oogje in het zeil te blijven houden. Blijf dus meekijken met Kieskijker via onze sociale media en onze blogs. Zie je zelf iets? Meld het ons!