In haar database van bijna 2,7 miljoen tweets komt Kieskijker signalen tegen dat politieke partijen op Twitter op kunstmatige steun – of juist vijandigheid – kunnen rekenen. Zo valt het op dat Forum voor Democratie erg veel wordt genoemd in mentions en veel replies krijgt op haar tweets. Wat zeggen de data?
Gemiddeld werd er de afgelopen drie maanden elke achttien seconden een tweet of reply naar een van de kandidaten van Forum voor Democratie gestuurd. Aan de andere kant van het spectrum vinden we 50PLUS, waar gemiddeld elke negen minuten en dertig seconden sprake is van een mention of reply.
Veelgenoemd
Daarmee krijgen de Forum-kandidaten veruit de meeste replies en mentions van alle grote en middelgrote partijen. In de periode van 15 december 2020 tot en met 15 maart 2021 werden ze in totaal 439.559 keer genoemd. Dat is opvallend veel meer zelfs, want de kandidaten van Forum weten deze periode bijna 160.000 meer replies en mentions te verzamelen dan D66, de partij die volgt. Naast FvD en D66 komen PVV, GroenLinks en CDA uit boven de 200.000 mentions.
Negatief deel
Een deel van de replies aan de PVV valt toe te schrijven aan de aanval op Wilders door Turkse twitteraars. Zo kwam terörist 2.120 keer terug in een mention of reply aan PVV-kandidaten. Daarnaast had je ook nog terrorist (2.050 keer) en terrorsitwilders (951). De meest omvangrijke Nederlandse negatieve campagne tegen de PVV was misbruik (193), over Dion Graus die door zijn ex-vrouw is beschuldigd van seksueel misbruik.
Kandidaten van andere partijen krijgen veel vaker negatieve Nederlandse termen in hun mentions terug. Bij D66 zijn k*tkaag (2.170) en stemzeweg (1.757) de meestgebruikte negatieve termen, hoewel een deel daarvan onbedoeld bijdraagt aan het trending maken of houden van een onderwerp.
GroenLinks heeft te maken met aanvallen waar ze beschuldigd worden initiatieven rond biomassa (3.016) te steunen en bij het CDA was de toeslagenaffaire (4.147) het grootste negatieve onderwerp. Bij Forum voor Democratie zien we wappie (2.557) en wappies (1.988) terug, maar dat is inmiddels ook een geuzennaam. De derde negatieve term die in meer dan duizend mentions en replies voorkomt is racist (1.079).
Volgeraantallen
In Kieskijkers gehele database staan bijna 2,7 miljoen tweets verstuurd door 186.476 verschillende accounts. Ongeveer een derde (31,2 procent) is verstuurd door accounts van nul tot honderd volgers. Zij vertegenwoordigen 45,5 procent van de gebruikers en zijn daarmee een grote groep die relatief weinig tweet.
Bij de meeste partijen zie je vergelijkbare percentages terug, alleen niet bij PVV en Forum voor Democratie.
De accounts die tweeten naar of over kandidaten van Forum voor Democratie hebben voor de meerderheid een klein bereik, met nul tot honderd volgers. Ook bij de PVV heeft de meerderheid van de accounts die op ze reageren minder dan honderd volgers. Dit zijn vaak accounts die weinig tweeten, wat ook blijkt uit het aandeel van de tweets. FvD en PVV wijken daarmee sterk af van het gemiddelde (45,5 procent).
unieke gebruikers FvD 
unieke gebruikers PVV
Onder deze accounts verschuilen zich ook nepaccounts die soms, maar niet altijd, onder meer zijn te herkennen aan het gebrek aan een profielfoto en profielomschrijving, die automatisch of in georganiseerd verband met anderen tweeten, retweeten, replyen of liken. Ze zijn soms langere tijd inactief en bouwen daardoor weinig volgers op, maar dragen wel bij aan het trending maken of houden van onderwerpen door te reageren en te mentionen.
Kunstmatige beïnvloeding
De afwijkingen die Forum voor Democratie en PVV laten zien in deze analyse vallen niet te verklaren door het aantal verstuurde tweets, of door negatieve of positieve hashtagcampagnes. Het grote aandeel interacties dat komt vanuit kleine accounts is echter wel een sterk signaal voor kunstmatige beïnvloeding van het online debat. Door wie of wat is vooralsnog onduidelijk.
Verantwoording
Voor dit onderzoek heeft Kieskijker alleen gekeken naar de dertien partijen die op dit moment minstens twee kamerzetels hebben. Van die partijen zijn de eerste twintig kandidaten met een twitteraccount onderzocht. Alleen bij Denk zijn er niet meer dan negentien kandidaten met een account op Twitter gevonden.
Voor deze analyse is gekeken naar bijna 2,1 miljoen tweets waarin de kandidaten werden genoemd in een tweet (mention) of de reacties op hun tweets (replies) verstuurd van 15 december 2020 tot en met 15 maart 2021.
Kijk mee met Kieskijker via onze sociale media en onze blogs. Zie je zelf iets? Meld het ons!